Σε αυτόν τον τόπο που ‘μαστε, πολλά τραγούδια λέμε…

Πολυσυζητημένο, προβληματικό και μάλλον το πιο δυνατό ποιητικό δημιούργημα του ελληνικού λαού είναι το τραγούδι του Νεκρού αδερφού.

Οι υποθέσεις των παραλογών προέρχονται από μύθους αρχαίους (π.χ. η δημοκρατία μας…), νεότερες παραδόσεις ( π.χ. η κληρονομική δημοκρατία… ), δραματικά κοινωνικά περιστατικά, σκάνδαλα συνταρακτικά της εποχής ή είναι τελειώς πλαστές.

Το παραμυθιακό στοιχείο πάντως χαρακτηρίζει όλες αυτές τις διηγήσεις.

Σύμφωνα με μιαν αθηναική παράδοση, τα αφηγηματικά τραγούδια, επί πασοκρατίας τουλάχιστον, δεν τραγουδιούνταν. Aπαγγέλονταν ή γράφονταν μόνο σε κατάλληλες περιστάσεις.

Μιαν τέτοια κατάλληλη περίσταση διάλεξε και ο εθνικός μας συγγραφέας για να μπολιάσει διακριτικά το προσωπικό του έργο με στοιχεία του λαικού λόγου αλλά και με ένα γράμμα-επιστολή, δείχνοντας από νωρίς σε όλους μας έναν δρόμο, που μάλλον δεν προσέχτηκε.

Ο Νίκος Παπανδρέου, πατώντας στην νεοελληνική παράδοση που θέλει συγγραφείς όπως ο Εφταλιώτης, Παλαμάς, Ξενόπουλος, Πολίτης, Παπαντωνίου κ.α. να έχουν εμπνευστεί από το τραγούδι “Του Νεκρού αδελφού” και να έχουν δημιουργήσει σημαντικά έργα, γράφει ένα γράμμα με τίτλο και υπόθεση παρμένη απ’ την ομώνυμη παραλογή.

Στην ποίηση, όπως αναφέραμε, η επίδραση του δημοτικού τραγουδιού είναι διάχυτη σε πολλών ποιητών το έργο. Τους άξιους τους βοηθά, τους άλλους όμως τους γονατίζει.

Ο παραλογισμός του Νίκου μάλλον είναι απόσπασμα από μεγαλύτερο ποίημα του, με τίτλο “Το τραγούδι του Αντρειωμένου”, που δυστυχώς δεν διασώζεται μέχρι τις μέρες μας.

(… ο δικός μου πάλι παραλογισμός βασίστηκε στο βιβλίο “Το δημοτικό τραγούδι. Παραλογές.”, σε επιμέλεια Γιώργου Ιωάννου, από την Εκδοτική Ερμής.).